Recensie ‘Dit is mijn moeder’ van Tommy Wieringa
‘Ze was een lastpak!’
Door Marjet Maks
‘Ze was een lastpak!’ schrijft Tommy Wieringa in zijn net uitgekomen bundel ‘Dit is mijn moeder’. In korte schetsen zet hij een vrouw van haar tijd neer: Lia Wieringa, bepaald geen makkelijke moeder voor Tommy. Geboren in 1942 was ze het prototype hippie met geverfde knaloranje haren, wijde gewaden, behangen met kettingen, met een enorme vrijheidsdrang en de bijbehorende spirituele denkwijzen. Aanvankelijk tegengehouden door haar gezin, ging ze er later toch vandoor, trouwde nog twee keer en reisde over de hele wereld op zoek naar exotische prullaria voor haar winkel in Groningen.
De moeder – zoon relatie stond vaak op scherp, en daardoor verkoos Tommy, hoewel hij ook dol op zijn moeder was, om vanaf zijn twaalfde bij zijn vader te blijven wonen. “Stofgruis dwarrelt uit te keren in het plafond. Het is weer zover. Ze stommelt weer. Het plafond komt met de dag lager.
Als ik hier nog langer blijf zal ze al het leven uit me persen.
Ze roept vanuit haar slaapkamer dat ik boven moet komen. ‘En neemt de telefoon mee!’
Ze moet veel praten. Dat gaat beter met de telefoon dan met mij. Gewoonlijk verloopt ons contact ook per telefoon. Dat gaat al jaren goed, dat wil zeggen, beter dan in het echt.”
Als in een vroeg stadium een behandelbare borstkanker bij zijn moeder wordt geconstateerd, bewandelt Lia, eigenzinnig en tegen de wil van haar zoon, de weg naar genezing langs het alternatieve circuit. Zonder resultaat en met torenhoge rekeningen. Tijdens die laatste moeizame weg naar de dood van zijn moeder, staat de auteur haar bij, al ruziën ze nog heel wat af. Uiteindelijk legt hij zich er ook bij neer. Het is haar keuze, hij weet zelfs bewondering op te brengen voor haar onafhankelijke en vrijgevochten geest. Na haar dood staat hem en zijn zusters nog het een en ander te wachten als ze haar ‘pakhuis’ gaan opruimen.
Wieringa schijft in zijn onovertroffen stijl met onderkoelde humor met veel mooie metaforen. Hij vergelijkt zijn moeder bijvoorbeeld met Atatürk: hij is makkelijker van zijn paard te trekken dan zijn moeder van haar geloof. Of de vergelijking tussen de hanen die bij de bezwerende lama mochten blijven leven en zijn moeder die doodging. Mooi ook, zoals hij door zijn telefoon scrolt en alle namen van overledenen wist. Alleen zijn moeder laat hij er nog even in. ‘Zo sterk was haar geloof in een leven na dit leven, dat ik het wel wil kunnen zien als ze me belt.’
De moeder-zoon relatie in zijn eerdere roman ‘Caesarion’ (2009) is duidelijk autobiografisch. Zijn moeder leefde nog tijdens het schrijven van dit boek en hij wilde haar het doemscenario voorhouden en laten zien wat er met iemand gebeurt die kanker niet laat behandelen, zegt hij in VPRO Boeken.
‘Dit is mijn moeder’ is gelardeerd met foto’s uit de familiealbums, het is een caleidoscopische bundel; een liefdevol en openhartig portret met herinneringen, columns, anekdotes en korte verhaaltjes, die ook afzonderlijk te lezen zijn en soms al eerder zijn verschenen. Samengesmeed tot een geheel krijgt de lezer een compleet beeld van een bijzondere vrouw en van Wieringa’s lastige relatie met haar.
Uitgever: Tommy Wieringa
ISBN: 9789082883008
januari 2019
Paperback 188 pagina’s