Sinds 1997 maakt Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek in januari de CPNB Top 100 bestverkochte boeken bekend. Sinds 2015 gebeurt dat ook voor de CPNB Top 100 meest uitgeleende boeken. De CPNB presenteert tevens de cijfers over de boekenmarkt van het voorbije jaar, die worden samengesteld door KVB Boekwerk.Details
- Lezers kochten 43 miljoen boeken
- De totale boekenmarkt is met 5% in afzet gegroeid, de omzet steeg met 8%
- Ondanks groeiende boekenmarkt krimpt verkoop via fysieke winkels door lockdowns
- Er werden 38 miljoen boeken uitgeleend aan leden van de openbare bibliotheek, 10% minder dan in 2020
CPNB-directeur Eveline Aendekerk geeft donderdagmiddag om 16 uur een toelichting op deze markt- en uitleencijfers en maakt daarbij de Top 100 bestverkochte boeken en meest uitgeleende boeken bekend in een online Nieuwjaarstalkshow gepresenteerd door Dolf Jansen vanuit EYE Filmmuseum. Zij benadrukt: ‘Het gaat goed met het boek in Nederland. De hoogste afzet in 10 jaar! Maar onder die mooie groei zit de zorg van het kleiner wordend aandeel van oorspronkelijk Nederlandstalig en het afnemend marktaandeel van de fysieke boekhandel. Beide kunnen een bedreiging vormen voor het cultureel literaire klimaat in Nederland. Daar zullen we als collectief alert op moeten zijn.’
Samenvatting van de belangrijkste marktcijfers van 2021
Lezers kochten in 2021 totaal ruim 43 miljoen boeken, met een totale waarde van meer dan 647 miljoen euro. De afzet groeide met 5% en is daarmee de hoogste in tien jaar tijd. De boekenmarkt is in omzet met 8% gegroeid. De verkoop van kinderboeken en non-fictie steeg het sterkst. Bij het online verkoopkanaal is de afzet met 19% gegroeid, het fysieke verkoopkanaal laat echter een krimp zien van 7%. Terwijl de boekenmarkt dus groeit laat de verkoop via het fysieke verkoopkanaal daling op daling zien. De verplichte winkelsluiting de eerste maanden van 2021 en vlak voor kerst heeft er ingehakt. In vergelijking met 2019 – het laatste ‘normale jaar’ – is de afzet in de fysieke boekwinkel in 2021 16% lager en de omzet 15% lager. Toch is de consument loyaal aan de fysieke boekwinkel. Tussen de twee lockdowns in (week 17 tot en met 50) werden in 2021 méér boeken gekocht dan in dezelfde periode in 2019 en 2020.
Boekenmarkt 2021 in cijfers
- Lezers kochten in totaal 43 miljoen boeken (alle talen, fysiek en e-boeken). Daarmee stijgt de afzet met 5%. Het is het tweede jaar op rij dat we een substantiële afzetstijging zien. Daarmee is de afzet in 2021 op het hoogste punt sinds 2012. Toen werden in totaal 45 miljoen boeken verkocht.
- In totaal is voor 647 miljoen euro aan boeken verkocht. De totale boekenmarkt is met 8% in omzet gegroeid. Dat maakt 2021 het zevende achtereenvolgende jaar waarin sprake is van omzetgroei.
- Bij het online verkoopkanaal is de afzet met 19% gegroeid en de omzet met 21%. Groei op groei: het is het tweede jaar op rij dat we een grote stijging zien.
- Bij het fysieke verkoopkanaal is de afzet gedaald met 7% en de omzet met 5%. Het is het tweede jaar op rij dat we een grote daling zien. In vergelijking met 2019 – het laatste ‘normale jaar’ waarmee we kunnen vergelijken – is de afzet in de fysieke boekwinkel in 2021 16% lager, de omzet 15%. In de periode waarin consumenten zonder beperkingen konden winkelen (tussen week 17 en week 50) bleken zij echter loyaal aan de boekhandel en werden via het fysieke verkoopkanaal 6% meer boeken verkocht ten opzichte van dezelfde periode in 2019, en 9% meer boeken dan in die periode in 2020. Ook tijdens de cadeauperiode (week 47-52) wist de consument de fysieke boekhandel te vinden. Er werden in die periode 6% meer boeken verkocht dan in 2020.
- Buiten de lockdowns om (tussen week 17 en week 50) werden ook via het online verkoopkanaal meer boeken verkocht. Ten opzichte van dezelfde periode in 2020 steeg de afzet online met 13%.
- Het marktaandeel van het online verkoopkanaal blijft groeien. Het online verkoopkanaal is goed voor 51% van de totale afzet en 58% van de omzet. Sinds 2020 is het online kanaal goed voor een merendeel van de totale omzet. In 2021 komt daar nog eens bij dat het online kanaal voor het eerst goed is voor meer dan de helft van de totale afzet. In 2019 was het fysieke verkoopkanaal nog goed voor 63% van de totale afzet en 56% van de omzet. Vanaf 2017 kunnen de verkoopkanalen met elkaar worden vergeleken. Het fysieke verkoopkanaal is in aandeel voor het vierde jaar op rij gekrompen.
- De afzet van alleen Nederlandstalige boeken is met 1% gegroeid en de omzet met 6%. Het zijn de fysieke winkels die de meeste Nederlandstalige titels verkopen (aandeel: 55%). De markt voor anderstalige boeken, die in overgrote meerderheid Engelstalige boeken betreft, groeit harder. De afzet van anderstalige boeken is met 28% gegroeid en de omzet met 23%. Op de totale boekenmarkt heeft het anderstalige boek in 2021 een aandeel van 17%, dat is 6 procentpunten hoger dan vijf jaar geleden. Deze boeken worden voor 80% via het online verkoopkanaal verkocht. De top 10 bestverkochte anderstalige boeken bevat een mix aan genres, van young adult tot fictie en non-fictie.
- Kinderboeken groeide net als in 2020 het hardst van alle genres, namelijk met 8% in afzet, de omzet van kinderboeken is gestegen met 13%. Na een jaar daling in 2020 groeit ook non-fictie weer en is dit genre de op één na grootste groeier, dit jaar stijgt de afzet van non-fictie met 8% en de omzet met 11%.
- Er werden minder losse e-boeken verkocht. De afzet van e-boeken daalt ten opzichte van 2020, met 2% naar 3,1 miljoen boeken. De omzet stijgt met 2% naar 30 miljoen euro. Het afzetaandeel daalt licht, maar afgerond blijft het aandeel van losse e-boeken op de totale markt nog 9%. De markt voor e-boeken is nog steeds groter dan in 2019, toen werden 2,8 miljoen e-boeken verkocht.
- Voor het tweede jaar op rij kunnen we iets zeggen over e-boekabonnementen. Data over uitgevers die in 2021 via CB e-boeken lieten distribueren laat zien dat het omzetaandeel van e-boekabonnementen op het totaal aan digitale e-commerce (e-boekverkoop en e-boekabonnementen) wederom is gestegen, van 23% in 2020 naar 27% in 2021.
Uitleningen via de openbare bibliotheek in cijfers
- Er zijn circa 38 miljoen papieren boeken en fysieke luisterboeken uitgeleend aan de leden van de openbare bibliotheek in 2021. Een daling van 10% ten opzichte van 2020, aldus de eerste voorlopige inschatting van Stichting Leenrecht. Het is het tweede jaar op rij dat we door coronamaatregelen een flinke daling zien in het aantal fysieke uitleningen van fysieke materialen. In 2020 daalde de uitleningen ook al met 25%.
- In 2021 werden er bijna 5,64 miljoen e-boeken geleend via de online Bibliotheek. Dat is een kleine groei van 0,6% ten opzichte van 2020. Het aandeel e-boekuitleningen ten opzichte van papieren uitleningen is opnieuw gegroeid naar 13%. In 2020 bedroeg dit aandeel 12%.
- De uitleningen van digitale luisterboeken daalden met 21% ten opzichte van 2020 van bijna 2,6 miljoen uitleningen naar ruim 2,0 miljoen. De daling is te verklaren doordat tot medio 2020 de collectie nog gratis luisterboeken bevatte, die ook te leen waren voor mensen zonder bibliotheekabonnement, onder andere tijdens de eerste lockdown. In 2021 was dat niet langer het geval.
- In juli en augustus 2021 konden jeugd en jongeren tot 18 jaar zonder lidmaatschap van de bieb met een speciaal Boek ’n Trip-account 10 e-books en 10 luisterboeken lenen. Daarmee werden 56.000 uitleningen gedaan, waarvan 33.000 luisterboeken (58%) en 23.000 e-books (42%).
De CPNB Top 100 bestverkochte boeken en CPNB Top 100 meest uitgeleende boeken is te vinden op www.cpnb.nl
Bron: persbericht CPNB