Recensie verhalenbundel ‘De toekomst is van ons’ van Samuel Hanegreefs
Eerlijke klimaatverhalen die aanzetten tot hoop en actie
Door Carien Touwen
Het gaat niet goed met het klimaat, dat lezen we overal dankzij de vele nieuwsberichten over extreme weeromstandigheden, overstromingen en bosbranden. En we maken het ook steeds dichter bij huis mee: de vele regen en de hoge waterstanden zorgen in Nederland en België voor flinke overlast. De verhalenbundel ‘De toekomst is van ons’ van journalist Samuel Hanegreefs laat in korte verhalen zien wat er gaande is in de wereld door de klimaatverandering. De flaptekst intrigeert meteen: ‘Toch mogen we optimistisch zijn. Want jongeren over de hele wereld nemen het heft in handen.’ Dat klinkt als de verhalen die ik wil lezen, hoopgevend, over hoe het anders kan.
De toekomst is van ons is een mooi vormgegeven boek in hardcover met prachtige, passende illustraties van Gert-Jan Oosting. In korte verhalen van telkens twee pagina’s lezen we over de oorzaken en gevolgen van de klimaatverandering. De verhalen gaan vrijwel allemaal over jongeren van over de hele wereld die de gevolgen van de klimaatverandering zelf ervaren en hier iets aan doen. Het boek is opgedeeld in vier delen.
Deel een gaat over ‘Waar we staan’. Hierin lezen we meerdere verhalen over waar het recent mis ging, zoals het verhaal van scholieren in Californië die ternauwernood ontsnappen aan een enorme bosbrand die hun school en stadje in vlammen op deed gaan. Of over de overstromingen in het zuiden van België waar de rivieren door hevige regen buiten hun oevers traden en huizen onder water liepen. Dit staat weer in contrast met het volgende verhaal over de droogte in Kaapstad, waarbij er zo weinig water was dat mensen hun toiletten alleen nog na een grote boodschap mochten doorspoelen. Stuk voor stuk verhalen die laten zien hoe iedereen geraakt wordt.
In deel twee lezen we over ‘Hoe het zover is kunnen komen’ en wordt uitgelegd wat CO2 (koolstofdioxide) is en hoe er ontdekt werd dat er steeds meer CO2 in de lucht komt en wat dat doet met de aarde. Daarna lezen we over de oorzaken van de stijgende CO2 gehaltes, zoals het toenemende aantal grote auto’s, het gebruik van olie en de containerschepen die telkens nieuwe scheepsladingen spullen vervoeren, spullen die veelal maar enkele keren worden gebruikt. Ook lezen we over de gigantische soja-boerderijen in Brazilië, waar ze vele regenwouden hebben gekapt om soja te produceren als veevoer voor de vele koeien die gehouden worden zodat mensen ze kunnen eten.
Deel drie gaat over waar we naartoe gaan en daarin lezen we in duidelijke taal wat wetenschappers te vertellen hebben en wat de gevolgen gaan zijn voor verschillende plekken op de wereld. Heel duidelijk komt hierin naar voren dat de klimaatcrisis erg oneerlijke gevolgen heeft. De rijkste wereldbevolking stoot het meeste CO2 uit, maar zij ondervinden er het minste hinder van. De kinderen van nu hebben het minste bijgedragen aan de crisis, maar zullen het langste de gevolgen moeten dragen…
In deel vier lezen we over hoop aan de hand verhalen van jongeren die alles op alles zetten om de klimaatcrisis te stoppen. Kleine acties zoals plastic oprapen, vaker vegetarisch koken en vragen om zonnepanelen op het dak van de school. Natuurlijk komt ook het verhaal van Greta Thunberg aan bod, die in haar eentje heel veel aandacht voor het klimaat krijgt, dankzij haar langdurige schoolstaking. Maar we lezen ook over Txai, de dochter van een stamhoofd uit het amazonewoud die strijdt tegen de ontbossing van Brazilië. En over een piloot die niet meer wil vliegen, over het herstellen van het gat in de ozonlaag en over diverse rechtszaken die proberen af te dwingen dat bedrijven en landen dingen beter doen. Het laat zien dat er ook reden is tot optimisme, dat er genoeg mensen op deze wereld zijn die wel wat doen en dat ook kleine acties een groot verschil kunnen maken.
‘De toekomst is van ons’ is zo geschreven en vormgegeven dat kinderen vanaf een jaar of tien het kunnen lezen, maar het is zeker een boek voor iedereen. Een deel van de verhalen kende ik al omdat ik het nieuws hierover goed volg, maar dat stoort helemaal niet. Integendeel, het is juist prettig om veel van deze verhalen bij elkaar te hebben. Het geeft een goed beeld van de huidige situatie over de hele wereld en van wat er allemaal gedaan wordt. Het is een ideaal boek om in familieverband of in de klas te bespreken en om hiermee samen een actieplan te maken.
Auteur: Samuel Hanegreefs
Uitgeverij Clavis
Nederlands Hardcover
ISBN: 9789044848793
Druk 1: november 2022
104 pagina’s