Recensie ‘Zo worden wij niet’ van Caroline van Keeken

Zo worden wij niet van Caroline van Keeken is een bizarre verzameling knap geconstrueerde en bijtende korte verhalen over mensen die niemand graag zou willen zijn, maar die er heimelijk genoeg zijn. Je moet als lezer goed opletten en wordt herhaaldelijk op het verkeerde been gezet. De twist komt op het einde, vaak is die hoogst verrassend en soms mag de lezer het verhaal zelf afmaken.

Recensie door Marjet Maks

*** (drie sterren)

Wat ik vooral knap vond, waren de scherpe observaties. Met de personages had ik steeds weinig verbinding, wat het moeilijk maakte om echt aan te haken, daar zijn de verhalen ook te kort voor. Na lezen en herlezen van sommige verhalen, want dat verdienen ze, wordt het je soms kil om het hart.

Het boek telt maar liefst vijfentwintig korte verhalen, ik zal er drie bespreken.

 De geur van formaline gaat over Hanna, een meisje dat niet zoals haar klasgenoten is en gepest wordt omdat ze stinkt. Gaandeweg wordt duidelijk aan wat voor sociopathisch gedrag ze leidt. Boven op haar zolder zet ze, met goedvinden van haar ouders, dieren op. Intussen houdt ze de overburen, en hun kat, nauwlettend in de gaten. Elke ochtend om halfnegen staat de buurman over zijn fietsslot gebogen. Hij wrikt, hij zucht en krijgt het sleuteltje dan toch in beweging. Vijf minuten later komt zijn vrouw naar buiten. Haar hangslot levert minder problemen op. Ze wikkelt het rond haar stuur en fietst de straat uit. Soms vergeet ze naar Hanna te zwaaien. Dan moet Hanna het raam helemaal opendoen om haar een fijne dag te wensen. Ze kijkt vrolijk omhoog, hoofd in haar nek, en roept dankjewel.

 Onze Dolores gaat over een stel ouders dat spijt heeft van hun kinderen. Met treffende zinnen wordt hun vergissing al snel duidelijk. Wij slapen anderhalf uur per nacht. Elke nacht. Honger. Monsters in de slaapkamer, onder het bed of achter de loodzware kledingkast.
Even verder: Victor weet niet meer wie hij is. Hij zei het verbaasd tegen zijn schoenen, alsof hij ook dacht hier nog zeker vijfentwintig jaar van verwijderd te zijn. En dan krijgen we ook moeders gevoelens: Ik heb geprobeerd met Tommies armpjes rond mijn nek aan iets anders te denken dan aan wurggreep, gijzeling en enkelband.
Gelukkig, denk je als lezer, wanneer Dolores de au-pair, wordt geïntroduceerd, de kinderen worden niet helemaal aan hun lot overgelaten. Alleen bij Dolores zijn ze stil. Bij Dolores zijn ze een leuk jongetje en meisje. Het zijn kinderen met wie je zou kunnen picknicken. In Dolores’ aanwezigheid zien we soms, al is het maar even, waar de buren en Victors ouders het over hebben. Dolores blijkt de reddende engel. Maar de ouders…

In Zo worden wij niet, het titelverhaal van deze bundel worden een man en vrouw neergezet, die samen op reis gaan. Ze zitten op het vliegveld met de reisgids waarin de hotspots en must see’s met briefjes zijn aangegeven. Ze voldoen volledig aan het cliché, dat ze niet hadden willen worden.
Zou ik net zo veranderd zijn? denk ik, als Herman met verende passen op me af komt. Hij draagt de beige broek met opzichtige ritsen die een week geleden werd bezorgd. Ook het jack is nieuw. Het heeft twee zakken op de borst en vier kleinere op de donkergroene mouwen. In de voering zitten twee verborgen steekzakken. Voor de waardevolle spullen. Het zet de man zo helemaal neer dat je gretig verder leest. Dan wordt de vakantiebestemming pijnlijk duidelijk.
De bus zit vol nerveuze Duitsers, Britten en Fransen, opgewonden kletsend over het kernramptoerisme waaraan ze zich nu maar moeten overgeven, ha-ha. Ze luisteren met ingehouden adem naar de uitleg van de gids voor in de bus. We mogen niets aanraken, niets meenemen uit het gebied en uiteraard kan kernreactor 4 niet betreden worden.
Inmiddels ken je de truc, de twist op het einde zie je al hangen. Maar de twist zit hem in de twist. En die laat je dan toch ontredderd achter.

Echt plezierig leesvoer vind ik deze verhalen niet, maar ze zetten je wel aan het denken. En het is zeker geen bundel om achter elkaar uit te lezen voor het slapengaan.

Auteur: Caroline van Keeken
Uitgever: Thomas Rap
Nederlandstalig 256 pagina’s
ISBN: 9789400407732
maart 2017