Recensie: ‘Het oog van de naald’ – A.L. Snijders
Als de schrijver zelf
**** (vier sterren)
Door Remko Meddeler
Een oude grijze man, licht voorovergebogen, borstelige wenkbrauwen boven een leesbrilletje, kijkt guitig en licht verbaasd naar zijn publiek. Alsof hij niet weet wat hij hier doet, alsof hij niet snapt wat zij hier doen. Dan een korte anekdote over een recente onhandigheid, wat gemopper op de slechte verlichting en enig schijnbaar doelloos geblader door zijn meest recente verhalenbundel. Op het podium staat A.L. Snijders, 81 jaar, ooit leraar Nederlands, nu melancholisch schrijver van zeer korte verhalen. Een wijs man ook, want tijdens interviews, tv-optredens en voorleessessies koestert hij zijn imago van verstrooide professor. Omdat hij daarmee de harten van veel toehoorders en lezers verovert. Zoals dat van mij, want ook al denk ik zijn kunstje door te hebben, het doet er nauwelijks toe. Veel van Snijders’ zkv’s zijn zo rijk en overpeinsbaar dat de aanwijzing van een maximale dagelijkse dosering op de omslag niet zou misstaan.
Zo schreef hij op 27 april 2016 het verhaal Voettocht *:
Op 23 november 1974 verlaat Werner Herzog zijn huis in München om naar Parijs te lopen – 830 kilometer. Hij heeft zich nauwelijks voorbereid, hij draagt een jas, hij bezit een kompas en een schoudertas, hij heeft nieuwe schoenen aan. Hij moet lopen omdat in Parijs Lotte Eisner op sterven ligt, een vriendin van hem, 78 jaar. Alleen lopend kan hij haar redden, het is een bedevaart. 14 december arriveert hij in Parijs. Hij heeft tijdens de tocht aantekeningen gemaakt, die in 1978 worden uitgegeven. Over een voettocht door de kou. Tommy Wieringa heeft de inleiding bij de Nederlandse editie geschreven. De laatste zinnen heeft hij tussen haakjes gezet. (Herzog zou Lotte Eisner overigens levend aantreffen in Parijs. Ze overleed pas negen jaar later, 87 jaar oud. Het is onbewijsbaar dat haar redding iets te maken had met een voettocht door de kou. Zoals het ook onbewijsbaar is dat het daarmee niets te maken had.)
lk heb het sinds 2007 in mijn bezit en lees het sindsdien regelmatig, ik ben een herkauwer. Een vaste pleisterplaats is blz. 66.
IN EEN DORP, voor Stotzheim, zat ik op de trappen van de kerk, mijn voeten waren zo moe en zorgen woelden rond in mijn borst. Toen ging in de school vlak naast mij een raam open, een kind opende het volgens aanwijzingen van binnenuit en vanaf dat moment hoorde ik een jonge onderwijzeres zo tegen de kinderen schreeuwen dat ik niet wilde dat ze zou merken dat er een getuige van dit vreselijke geschreeuw onder het raam zat. Ik liep door, hoewel ik amper een voet voor de andere kon zetten.
Bij deze passage heb ik steeds weer sympathie voor de schreeuwende onderwijzeres. Ik heb meer dan dertig jaar lesgegeven, ik probeerde het altijd zwijgend te doen, maar dat lukte bijna nooit.
* Dit korte verhaal uit de bundel ‘Het oog van de naald’ werd in zijn geheel geplaatst met toestemming van uitgeverij AFDH.
Het is Snijders ten voeten uit. Verwondering, liefde, mysterie en zelfinzicht gaan hand in hand. Het zet de lezer aan het denken over van alles en nog wat. Waarom kiest iemand in de moderne tijd voor een wandeling van honderden kilometers? Wat maakte de band tussen Herzog en Eisner zo hecht? Zou er echt meer zijn tussen hemel en aarde? En jee, dat Snijders graag herleest. En ach, wat pijnlijk dat hij de onmacht van vroeger nog steeds voelt. En dat door een stukje tekst van slechts 299 woorden! In de bundel Het oog van de naald staan 196 van dergelijke stukjes. Niet allemaal even scherp, niet allemaal even wonderbaarlijk, niet allemaal even betrouwbaar. Wel allemaal als de schrijver zelf. Een dagelijkse portie van drie, vier zkv’s is van harte aanbevolen.
Auteur: A.L. Snijders
Uitgever: Afdh Uitgevers
ISBN: 9789072603685
juli 2018
224 pagina’s
Mooie recensie Remko