Recensie ‘Olifant van zeep’ van Thomas Verbogt
Meanderen door herinneringen
***** 5 sterren
Door Marjet Maks
Thomas Verbogt is zeven jaar ouder dan ik en zijn gevoelens over ouder worden zijn voor mij herkenbaar. Als ouderdom tastbaar wordt, zichtbaar voor de buitenwereld, die daar wat lacherig over doet, voel je de ontgoocheling van het besef de regie te verliezen. De tere breuklijn tussen weten en niet meer precies weten, kan Verbogt zo goed beschrijven dat het ongemakkelijk wordt. Dit zijn geen verhalen met een geijkte plotopbouw met een begin, midden, einde, een spanningsboog, of een cliffhanger – noem maar op. Dit zijn overpeinzingen van de ziel.
De verhalen gaan ook over gemiste kansen. Zoals in het verhaal ‘Stiekem met je gedanst’. Een fragment hieruit: “Zo gaat dat, zo leven we, zo leeft het leven ons. We maken elkaar mee en dan verdwijnen we in verschillende richtingen. Soms is er iets gebeurd, soms nauwelijks iets, soms niets, en we willen graag bedenken, en blijven bedenken dat we elkaar nodig hebben gehad, terwijl de ander dat misschien helemaal niet vindt, maar ook dat doet er niet toe. We hebben niets anders dan dat.”
Dat zien we ook terug in het titelverhaal ‘Een olifant van zeep’, dat over ontreddering gaat. Een man die in de supermarkt wordt gestrikt voor een onzinnig televisieprogramma, weet het meisje niet meer.
Mild cynisme is Verbogt ook niet vreemd, hij schopt tegen herkenbare gemeenplaatsen en clichés en laat die als een rode draad door de verhalen lopen. Iedereen zegt wel eens iets om ‘er vanaf’ te zijn zoals: ‘Heb je nog leuke dingen gedaan deze zomer?’ En dan na enig heen-en-weer gedenk, is het antwoord: ‘Ik mag niet klagen.’
Verbogt heeft iets met haringkarren en patatkramen. In ‘Smaak van haring’ en ‘Mokkel’ voert hij heerlijk onzinnige gesprekjes die iedereen wel een eens voert aan zo’n stal, en altijd weer wordt hij in gedachten teruggevoerd naar zijn jeugd.
Hij heeft ook wat met David Bowie. In het verhaal ‘Weg van alles’ sleepte Bowie’s muziek hem door de jaren zeventig in duf en dorps Nijmegen.
Verbogt beschrijft zijn jeugd via de muziek en de feestjes, de tijd van de eerste autoloze zondag en de spruitjeslucht. Hij kijkt mooi peinzend terug op het leven, wanneer er meer jaren achter je liggen dan voor je. Hij maakt zich kwetsbaar door zich bloot te geven, wat de verhalen ook melancholiek maakt, maar niet zwaar, daar is de toon weer te lichtvoetig voor.
De achttien verhalen in ‘Olifant van zeep’ van Thomas Verbogt hebben allemaal die lichte, ijle toon: het is een verhalenbundel om te koesteren als een dierbaar kleinood.
Uitgever: Nieuw Amsterdam
Auteur: Thomas Verbogt
Nederlands Druk: 1
ISBN: 9789046825662
juni 2019 Hardcover
144 pagina’s