Recensie verhalenbundel ‘Aloha’ van Machteld Siegmann
Sterke momentopnames van heel diverse personages
Door Marjet Maks
Aloha is de nieuwe verhalenbundel van Machteld Siegmann. Ieder verhaal heeft een eigen sfeer, toch is er een grote eenheid dankzij de thema’s zoals eenzaamheid, onvermogen, empathie en menselijke tekortkomingen. Zestien korte verhalen, soms zelfs zeer kort, waarin het personage, de situatie en het conflict knap worden neergezet en de lezer een kort moment een inkijk in iemands leven krijgt. Wat ervoor en erna gebeurt komt niet ter sprake en doet er ook niet toe, de lezer kan het zelf invullen.
In het titelverhaal Aloha komt een kleurrijke vrouw in een dorp wonen, maar ze is ongrijpbaar. Hoewel ze niets verkeerd doet, ze fietst rond op een fiets ‘van voor tot achter beplakt met veren’ en versiert haar tuin, komt er een onaangenaam roddelcircuit op gang. De vrouw zelf leren we niet kennen, maar door de negatieve insinuaties van de gemeenteraadsleden en dorpelingen, verwordt de vrouw tot een halve crimineel. ‘De bestuursleden liepen naar het raam waar het enige teken van leven was een wasrek vol damesondergoed dat midden in de woonkamer stond. De vrouw zelf was nergens te bekennen. We moeten voor nu alles maar even documenteren zei de vicevoorzitter, en hij maakte foto’s en geluidsopnames, wat nog lastig bleek, want er stond geen wind en de penningmeester moest aan de takken schudden om geluid uit de gongs te krijgen.’
Eenzaam
In De konijnencategorie zit Donya bij een benzinestation kou te lijden, ze kan of wil niet naar huis en zoekt dan maar haar oude jeugdvriendje Benno op. Benno’s ouders zijn gescheiden, en de onverdraaglijke vader is juist op bezoek. Benno sluit zich af door te gamen en zijn jongere zusje verstopt zich. Tot ze in contact komt met Donya en er een mooie verstandhouding van wederzijds begrip bij de meisjes ontstaat.
In De gegevenheid der dingen zoekt een dakloos meisje soelaas in een boekwinkel. De verstelstem is alwetend, wat een intieme sfeer oproept. ‘En inderdaad, de deur ging open en iemand kwam de winkel in, een man met een baard van wie wij inmiddels weten dat hij Theodoor heet. Het meisje deed een stap naar achteren alsof ze iets op haar geweten had, wat niet het geval was al dacht haar moeder daar anders over.’
Alwetend perspectief
Het alwetende perspectief wordt in veel van Siegmanns verhalen gebruikt, het werkt effectief en de auteur beheerst de techniek heel goed. De personages komen meteen tot leven, de situaties zijn waarachtig, al grenzen ze soms aan absurditeit en is humor nooit ver weg. Zoals in Rikkie, waarin de negenjarige Romy prima weet om te gaan met een slang, hoewel ze dat absoluut niet mag. In De vakantieman wil gescheiden vader Midas met zijn twee tienerdochters kamperen in Frankrijk. ‘Ik heb er zin in, zegt hij, jullie niet? Maar de meisjes zeggen niets en hij neemt het ze niet kwalijk, tot nu toe is zijn rol voornamelijk die van geldschieter geweest plus verschaffer van mobiele apparaten, iets waarvan ze deze vakantie weinig gebruik zullen maken omdat hij een camping heeft uitgekozen zonder wifi. De meiden weten het nog niet maar ze zullen er snel genoeg achter komen…’ Ze rijden de hele dag, terwijl de twee meisjes aan hun smartphones gekleefd zitten. Dat de van de buren geleende luchtbedden oud en poreus zijn weten ze dan nog niet.
Niet ingevuld
De verhalen laten de lezer steevast achter met een moment van bezinning. Wat is er voorafgaand gebeurd en hoe gaat dit verder? Zoals in Het jack waarin Leon zich realiseert dat hij maar twee dingen van zijn moeder heeft, een oude weekendtas gemaakt van spijkerbroeken en ‘…de jas die hij draagt, die hij een paar uur eerder uit de kerk heeft gejat.’ We begrijpen dat zijn moeder al een paar jaar dood is, de mystiek van de jas in de kerk, roept een heel ander verhaal op dat de lezer zelf mag bedenken.
Armageddon is ook zo’n vermakelijke en tenentergende scene. Lily wordt in een noodsituatie door de buurvrouw gevraagd om op haar twee kindertjes te passen tot ze terug is. Een baby en een ventje van een jaar of twee met een gezichtje vol snot, dat haar af en toe een vijandige blik toewerpt. Ze probeert contact te maken, maar ze heeft eigenlijk niks met kinderen. Als lezer verwacht je het ergste, maar het loopt verrassend af.
Voor de roman De kaalvreter (2019) ontving Machteld Siegmann De bronzen uil en ook haar tweede roman Wachter op de morgen (2022) kreeg lovende recensies. Dat ze ook een uitstekend kort verhaal kan componeren laat de auteur met Aloha zien en we mogen constateren dat Machteld Siegmann een aanwinst is in de wereld van het korte literaire verhaal.
Auteur: Machteld Siegmann
uitgeverij: Ambo|Anthos
Nederlands Paperback
ISBN: 9789026361159
Druk 1: januari 2024
160 pagina’s